Thứ Sáu, 7 tháng 12, 2012

THƠ BÚT TRE


NHỚ CỤ BÚT TRE

Người ta bảo: "Thơ hay là thơ dễ thuộc". Thơ Bút Tre có rất nhiều người thuộc, vậy có phải là thơ hay không? Anh có bình luận gì về ông Bút Tre và thơ Bút Tre.?

LÊ KỲ
(Hà Nội)

TRẦN ĐĂNG KHOA

Thơ hay tất nhiên sẽ có nhiều người thuộc là lưu truyền. Nhưng thơ dễ thuộc và được nhiều người thuộc cũng chưa chắc đã là thơ hay. Tôi thuộc thơ, thường chỉ đọc một lần là thuộc ngay. Loại thơ ấy thường ở hai thái cực. Hoặc là cực hay và hoặc là cực dở. Thơ Bút Tre không nằm ở hai dạng này. Phải xếp Bút Tre vào một chiếu riêng. Đó là một dòng thơ dân gian. Đọc là cười. Nhưng Bút Tre lại là con người có thực. Tên thật của ông là Đặng Văn Đăng (1910-1987). Ông từng nhiều năm làm Trưởng ty Văn hoá tỉnh Phú Thọ. Đó là một cán bộ tận tuỵ, được nhân dân tin cậy yêu mến. Ông đã có công ghi lại câu nói bất hủ của Bác Hồ ở Đền Hùng: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước. Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước".

Những lúc rỗi rãi, xuống cơ sở, ông hay làm thơ. Thơ ông thường nệ theo vần. Và muốn giữ vần, để thật có vần, nhiều khi ông phải bẻ câu, bóp chữ, thậm chí là cưỡng chữ, miễn là làm sao nhét cho vừa cái khuôn vần. Chính vì thế mà con chữ hoá dị dạng, nhiều khi biến cả nghĩa, tạo thành tiếng cười thật vui vẻ. Việc làm của Bút Tre vô tình đã khởi nguồn một dòng thơ ca dân gian hiện đại. Những bài hay nhất, buồn cười nhất lại thường của Bút Tre rởm. Đó là các thi sĩ thứ thiệt nhại theo giọng Bút Tre. Dòng thơ này càng ngày càng lớn và rất phong phú. Gần đây, đến Tam Đảo, tôi lại được nghe dân chúng truyền nhau bài thơ mới của Bút Tre viết về khu nghỉ mát này. Nhưng truy ra thì hoá thơ thi sĩ nổi tiếng Trần Lê Văn: Không đi không biết Tam Đao (Tam Đảo). Đi thì chẳng biết chỗ nào mà ngu (ngủ). Một giường nó nhét hai cu (hai cụ). Thôi thì cố chịu đến chu nhật về (chủ nhật)....

Nhà thơ Nguyễn Hoàng Sơn bảo: Ngay từ bây giờ, Sở Văn hoá Phú Thọ có thể đề nghị Nhà nước công nhận mấy gian nhà giản dị và ngôi mộ cụ Bút Tre là Di tích Văn hoá được rồi. Bút Tre là một tác giả văn học, một hiện tượng càng lùi xa càng lớn. Còn anh thì nghĩ sao?HOÀNG VĂN HOÀ
(Thanh Hoá)

TRẦN ĐĂNG KHOA

Nhà phê bình Nguyễn Hoàng Sơn nói điều đó khi bàn về truyện Trạng Quỳnh. Chúng ta đã từng công nhận khu nhà thờ cụ Cống Quỳnh là Di tích Văn hoá vì ông cụ có thể là khởi nguồn của truyện dân gian Trạng Quỳnh thì cũng có thể ghi nhận sự khởi nguồn dòng thơ ca dân gian của cụ Bút Tre. Vì chí ít, Bút Tre cũng đã tạo ra cả một trường phái thơ, thu hút được rất nhiều đồ đệ, trong đó có cả những nhà thơ rất lớn. Tôi xin đơn cử một loạt câu thơ sau đây. Xin lưu ý, đây toàn là thơ của các nhà thơ rất nổi tiếng in trên những tờ báo sang trọng: "Công nhân họ hát họ ca. Công trường đâu phải chỉ là ca xoang. Đấy là một việc khó hơn. Trái tim anh thợ là cơn vui vầy. Là hội mở thắm hây hây. Công trường đâu phải chỉ đầy hội vui. Công trường cũng chẳng bùi như hát. Anh thợ nề là bác kiên gan...". Và đây nữa: "Bây giờ mẹ hiểu Xô Liên. Cái liềm bên ấy giống liềm bên ta. (Khiếp! Liềm thì ở đâu mà chẳng giống nhau. Liềm nội, liềm ngoại thì cũng đều thế cả!) Bây giờ mẹ mới hiểu ra. Tây cai là giặc, tây Nga là mình...". Còn đây nữa, một nhà thơ lớn đã miêu tả một người lính chiến đấu dũng cảm: "Anh ngã xuống, lưng dựa vào vách đá. Phút hy sinh, tay vẫn nắm chặt cò...". Cò là cò súng đấy nhé. Xin bạn đọc chớ hiểu lầm kẻo rồi lại oan cho cụ Bút Tre....

(Sưu tầm hỏi xoáy đáp xoay thần đồng thơ Trần Đăng Khoa)

P/S: Sưu tầm một số câu thơ Bút Tre mọi người giải trí nhé:

Chồng người du kích sông Lô
Chồng em ngồi bếp nướng ngô cháy quần

Quê hương tôi đẹp tuyệt vời
Ở dưới có nước trên trời có mây
Xin mời các bạn về đây
Để thăm quê tớ mỗi ngày một sang
Con đò dịch đít sang ngang
Xa xa có một cái làng thò ra
Đằng kia là một vườn na
Đằng này thì có mấy bà chổng mông
Cấy lúa cao sản ngoài đồng
Đến mùa thu hoạch nhà nông vui cười
Quê tôi thế đấy bạn ơi
Nhờ có đổi mới nên đời thêm xuân
Con gái giờ chẳng mặc quần...
Mà mặc váy ngắn hở chân hở đùi
Ngày hội mới thật là vui...

Chợ Đồng Xuân có tiếng đồn
Có chị bán trứng vịt lộn rất to

Bướm đồng động đến thì bay
Bướm nhà động đến lăn quay ra giường

Chim đồng bóp cái chết ngay
Chim nhà mà bóp càng ngày càng to

Mời anh vào quán kara-
OK em đã mở ra sẵn sàng

Sông Cầu nước chảy lơ thơ
Có đôi trai gái ngồi hơ quần đùi

Chưa đi chưa biết Cửa Lò
Đi về mới biết nó to thế này

Chị em du kích tài thay
Bắn tàu bay Mỹ rơi ngay cửa (nhà) mình

Hoan hô đồng chí Phạm Tuân
Bay vào vũ trụ một tuần về ngay

Khoa học thời đại lên cao
Anh Ga ga rỉn bay vào vũ tru

Mấy em mặc váy đánh cầu
lông bay phấp phới trên đầu các anh

Còn em em vẫn ở nhà
Cửa (nhà) mình em mở người ra kẻ vào

Tiễn anh lên bến ô tô
Đêm về em khóc ... tồ tồ cả đêm"

Hoan hô cục trưởng Hà Đăng
Ấn cho tàu chạy băng băng như rùa

Hoan hô anh La Văn Cầu
Cánh tay bị đứt nhưng đầu vẫn nguyên

Phụ nữ thường rất hay lươi (lười)
Riêng em anh thấy là người cần... cu (cù).

Bắc Ninh có cậu Nguyễn-Trùng-
-Dương, vật khỏe quá cả vùng thất kinh

Ngọt ngào bóc múi em ra
Mời nhau cặp bưởi, chút quà Hùng Đoan

Ta đi bầu cử tự do
Chọn người xứng đáng mà cho vào hòm

Nhớ quê ra đứng đỉnh đèo
Bỗng đâu thấy một chú mèo gâu gâu

Bà con toàn thể xã ta
Ðồng tâm phấn khởi giồng cà dái dê
Dái dê to mập dài ghê
Năm sau ta cứ dái dê ta trồng

Anh đi công tác Plây
Cu dài dằng dặc biết ngày nào vê
Họp xong anh ghé buôn mê
Thuột xong một cái thì về với em

Hoan hộ đại tướng Võ Nguyên
Giáp ta thắng trận Ðiện Biên trở về

Ở trong hang đá đi ra
Vươn vai một cái rồi ta đi vào

Chưa đi chưa biết Ðồ Sơn
Ði về mới biết chẳng hơn đồ nhà
Ðồ nhà tuy xấu tuy già
Nhưng là ðồ thật hơn là Ðồ Sơn

Bốn ông chung một đĩa lòng
lợn ngồi chễm chệ với thùng bia to

Chị em phụ nữ chơi cầu
Lông bay vùn vụt..qua đầu thanh niên

Hôm nay học cả một buôi
Ăn một quả chuối gọi là tĩnh dương (tĩnh dưỡng) -> bótay

Hôm qua em đến đồi Lê
-Nin ngồi đợi mãi, đành về lại ky
Túc xá buồn, em xem Nhi
Cu-lin diễn để vơi đi nỗi buồn

Hôm qua học tập chính tri (chính trị)
Cán bộ ngồi ỳ, chẳng chịu phát biêu (phát biểu)
Cơm ăn chẳng được bao nhiêu
Đảng uỷ lại bắt phát biêu cả buồi (cả buổi)

Quê Hương thi sĩ Phú Thò(Thọ)
Chè xanh , cọ biếc , mập to trái chuồi ( chuối)
Lòng còn nhớ mãi cái buôi ( buổi)
Đầu làm phân bắc, chăn nuồi đàn bo
Cu Ba lông mượt giống to
Cách màng văn hoá đất tô lại càng...

Không vô không biết bút tre
Vô rồi mới biết muốn tè ra ngay
Chưa ăn chưa biết cu đơ
Ăn rùi mới biết nó đờ cu ra

Ba bà đi chợ cầu đông
Vừa đi vừa nhổ lông....mày ra xem

có 2 anh chị đi chơi
bỗng đâu hòn đá nó rơi vào đầu
gọi bác sĩ thì còn lâu
sẵn đây tôi có hộp dầu con hô (hổ)
lại thêm 1 ít thuốc bô (bổ)
tôi hoà 2 thứ tôi đô (đổ) vào mồm

Hoan hô các cụ trồng cây
Mười cây chết chín một cây gật gù
Chúng mày có mắt như mù
Mười cây chết cả gật gù ở đâu?

Anh đi công tác Sông Đà
Vướng phải tai nạn ở phà sông Gianh
Tay chân thì vẫn nguyên lành
"Cần tăng dân số" tan tành khói mây ...

Anh đi lên tận huyện Mường
Tè xong một cái, thẳng đường Plây
Cu anh lặn lội đêm ngày
Gặp đồng bào Thượng rồi quay trở về

Rủ nhau lên núi đi cầu
Nguyện cho bè bạn vừa giầu vừa sang


1 nhận xét:

  1. "Thái Bình có chú Bùi Hoàng
    Tám bán quán thịt chó làm thơ hay."
    Đây là nguyên văn hai câu thô của Bui Hoàng Tám.

    Trả lờiXóa
:)) w-) :-j :D ;) :p :-( :) :( :X =(( :-o :-/ :-* :| :-T :] x( o% b-( :-L @X =)) :-? :-h I-) :bh :8) :b) :-s :-r :O) :m)

Bạn có thể dùng thẻ sau để:
Bạn không cần dùng thẻ mà chỉ cần dán link nhạc, link ảnh, link video trực tiếp vô khung comment.

:) :( :)) :(( =))